Ochrona kreatywności: prawa autorskie

• reprezentacją w sprawach dotyczących naruszenia osobistych lub majątkowych praw autorskich do utworu, co obejmuje reprezentację na etapie przedprocesowym, a w przypadku braku możliwości rozwiązania sporu polubownie – także reprezentacją przed sądami oraz sporządzaniem pism procesowych;
• udzielaniem porad prawnych, związanych z naruszeniem osobistych lub majątkowych praw autorskich do utworu;
• udzielaniem porad prawnych dotyczących konsekwencji podatkowych tworzenia utworów przez pracownika w ramach stosunku pracy;
• sporządzaniem umów przenoszących majątkowe prawa autorskie do utworów;
• sporządzaniem umów licencyjnych na majątkowe prawa autorskie do utworów.

Prawem autorskim chroniona jest każda indywidualna, twórcza działalność człowieka. Utworem może być zarówno książka, esej, piosenka, jak i program komputerowy czy też logo firmy.

Prawo autorskie powstaje już w momencie ustalenia utworu. Nie jest konieczna jakakolwiek rejestracja, ani zgłoszenie. Utwór jest chroniony już w momencie jego wykreowania przez twórcę.

Prawa autorskie do utworu dzielą się na dwie grupy:

• osobiste prawa autorskie – które przysługują zawsze twórcy i są niezbywalne. Należy do nich prawo do oznaczania utworu swoim imieniem i nazwiskiem, prawo do nienaruszalności treści i formy utworu, prawo do decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu czy też prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu;
• majątkowe prawa autorskie – które przysługują twórcy (chyba że zachodzi określony wyjątek, na przykład twórca wykonał utwór w ramach stosunku pracy), ale są zbywalne. Twórca może je sprzedać lub udzielić na nie licencji. Prawa majątkowe obejmują prawo do wyłącznego korzystania z utworu i rozporządzania nim, a także określają prawo do wynagrodzenia za umożliwienie korzystania z utworu.

Prawa osobiste zawsze przysługują twórcy utworu. Prawa majątkowe przysługują twórcy, ale jeżeli utwór został stworzony w ramach wykonywania umowy o pracę, zasadniczo majątkowe prawa autorskie przysługiwać będą pracodawcy, w momencie przyjęcia utworu przez pracodawcę.

W przypadku, gdy w ramach stosunku pracy pracownik tworzy utwory, możliwe jest zastosowanie – w określonych przepisami podatkowymi wypadkach – 50% kosztów uzyskania przychodów, w zakresie przychodów uzyskiwanych w związku ze stworzeniem tego utworu.

Podmiot, który dysponuje majątkowymi prawami autorskimi do utworu, ma możliwość spieniężenia go: zawarcia umowy przenoszącej majątkowe prawa autorskie na inny podmiot lub udzielenia licencji na korzystanie z praw do utworu. Umowy te muszą wyraźnie wskazywać, na jakich polach eksploatacji utwór może być wykorzystywany. Umowa licencyjna powinna ponadto wyraźnie wskazywać na przykład na to, czy udzielana licencja jest licencją wyłączną, czy też niewyłączną. Każda umowa powinna zostać sporządzona indywidualnie, z uwzględnieniem interesu stron ją zawierających oraz charakterystyki utworu.

W przypadku naruszenia Twoich praw autorskich majątkowych lub osobistych, możesz się domagać zaniechania naruszenia, usunięcia skutków naruszenia, zadośćuczynienia, odszkodowania lub wydania utraconych korzyści.