Wybór formy prowadzonej działalności

• udzielaniem porad prawnych w zakresie wyboru formy prowadzenia działalności gospodarczej z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb danej osoby.

Pierwszym pytaniem, na które należy znaleźć odpowiedź podczas zakładania działalności gospodarczej jest to, w jakiej formie dana działalność będzie prowadzona. Możliwe jest prowadzenie jednoosobowej działalności gospodarczej lub zawarcie umowy spółki: cywilnej, osobowej lub kapitałowej. Każda z form ma swoje plusy, jak i minusy, które należy dokładnie przeanalizować, biorąc pod uwagę indywidualne potrzeby i uwarunkowania.

W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, ponosisz pełną odpowiedzialność majątkową za prowadzoną działalność. Prowadząc jednoosobową działalność gospodarczą możesz zawrzeć umowę spółki cywilnej z innymi osobami, również prowadzącymi taką działalność. W takiej sytuacji każdy z Was pozostaje oddzielnym przedsiębiorcą, a spółka nie uzyskuje odrębnej osobowości prawnej. Przed wszystkimi urzędami oraz sądami będziecie występować jako oddzielni przedsiębiorcy. Na przykład, jeżeli będzie chcieli kogoś pozwać lub mielibyście zostać pozwani, to Wy będziecie stroną w postępowaniu, a nie sama spółka. Prawo nie wyróżnia też oddzielnego majątku spółki. Cały majątek zgromadzony przez spółkę stanowi wspólny majątek wspólników, a nie spółki jako oddzielnego bytu. Jedynym wyjątkiem są kwestie podatkowe – spółka cywilna otrzymuje oddzielny numer NIP i na potrzeby podatku VAT jest traktowana jako odrębny podmiot. W przypadku podatku dochodowego, każdy z Was płaci swój własny PIT, a przychód uzyskany w ramach spółki jest jednym ze źródeł przychodu. Każdy wspólnik spółki cywilnej odpowiada w pełni własnym majątkiem za wszystkie zobowiązania spółki. Jest to związane z tym, że spółka nie ma swojego oddzielnego majątku i nie jest odrębnym podmiotem. Dlatego zawsze to wspólnik ponosi odpowiedzialność.

Inną niż spółka cywilna formą prowadzenia działalności gospodarczej są spółki osobowe. Są to: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa oraz spółka komandytowo-akcyjna. W odróżnieniu od spółki cywilnej, spółki osobowe są oddzielnymi podmiotami w rozumieniu prawa. Mogą mieć swój majątek. Mogą pozywać i być pozywane. Dlatego w pierwszej kolejności za zobowiązania odpowiada spółka, a dopiero potem wspólnicy – w różnych spółkach konfiguracja odpowiedzialności się od siebie różni. Opodatkowanie spółek osobowych również zależy od konkretnego przypadku: mogą podlegać one podatkowi CIT, a następnie Ty jako wspólnik będziesz musiał uzyskany zysk opodatkować podatkiem PIT. Poza tym, w przypadku spółek osobowych powstają obowiązki rejestracyjne i sprawozdawcze do Krajowego Rejestru Sądowego.

Ostatnią grupą spółek są spółki kapitałowe. To spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, prosta spółka akcyjna i spółka akcyjna. Spółki kapitałowe są zdecydowanie bardziej sformalizowane niż spółki osobowe. Występuje też w nich rozdział: wspólnicy nie wpływają na bieżące zarządzanie spółką (choć nie ma przeszkód by wspólnik/akcjonariusz powołany został do zarządu i taki wpływ realnie uzyskał). W przypadku spółek kapitałowych występuje wyraźny rozdział majątku spółki od majątku wspólników. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Ich jedynym ryzykiem jest zatem utrata majątku, który przekazali spółce. Problemem, który powstaje przy spółkach kapitałowych jest problem podwójnego opodatkowania. Spółki te wymagają także bardziej rozbudowanego prowadzenia księgowości oraz dopełnienia obowiązków sprawozdawczych.

W ramach tych form, możliwe są także konstrukcje polegające na tworzeniu spółki, która następnie stanie się wspólnikiem innej spółki.

Wybór odpowiedniej formy prowadzenia działalności gospodarczej powinien uwzględniać indywidualną sytuację danego przedsiębiorcy. Forma ta powinna zostać skrojona na konkretną miarę. W każdym przypadku należy rozważyć wszystkie kwestie istotne z punktu widzenia osoby planującej prowadzenie działalności gospodarczej. Najbardziej kluczowe są opisane wyżej kwestie odpowiedzialności oraz formy opodatkowania. Nie mniej ważne w konkretnym przypadku może być również to, jaki wpływ będą mieli konkretni wspólnicy na los spółki, jakie inne obowiązki będą ciążyć na wspólnikach lub jaka będzie jej struktura organizacyjna.